استاندارد الزامات اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن

همه آن چیزی که باید درباره الزامات اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن بدانید

این استاندارد الزاماتی که برای تمامی افزودنی های متداول هستند را در بر می گیرد، الزامات عمومی جایگزین مواردی شده است که از قبل در قسمت های 2 تا 5 استانداردهای EN 934 آمده بود. آنها الزاماتی برای اثر رفتار خوردگی هنگامی که افزودنی ها در بتن، ملات یا دوغاب دارای فلز مدفون استفاده می شوند را در بر می گیرند. الزامات رفتار خوردگی افزودنی های بتن در این استاندارد مشتمل بر یک فهرست مصوب و یک فهرست اظهارشده از اجزای فعال به کاربرده شده در برخی از افزودنی ها است. این فهرست ها برمبنای تجربیاتی هستند که نشان  می دهند استفاده از افزودنی هایی که فقط دارای اجزای مندرج در فهرست مصوب هستند، منجر به پیشرفت خوردگی فولاد مدفون نمی شوند. الزامات خاص که مشخص کننده ی عملکرد افزودنی در یک مخلوط سیمانی است، به تفصیل در قسمت های 2 تا 5 این استاندارد آورده شده است. الزامات ویژه موضوع جدیدی بوده و با استفاده ی خاص از افزودنی ها و یا اثر آنها بر محیط، مرتبط است. این استاندارد یکی از مجموعه استانداردهای افزودنی های بتن، ملات و دوغاب است.

افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 1: الزامات مشترک

✔ 1- هدف و دامنه کاربرد الزامات اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن

هدف از تدوین این استاندارد تعیین الزامات مشترک برای تمامی انواع افزودنی های بتن، ملات و دوغاب که در استانداردهای ملی 2- 2930، 3- 2930، 4-2930 و 5- 2930 آورده شده است می باشد. استانداردهای ذکر شده شامل الزامات اختصاصی برای هر نوع از افزودنی ها است.

✔ 2- مراجع الزامی اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد ملی ایران به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزیی از این استاندارد ملی ایران محسوب می شود.
در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست. در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آنها ارجاع داده شده است، همواره آخرین تجدید نظر و اصلاحیه های بعدی آنها مورد نظر است.

استفاده از مراجع الزامی زیر برای این استاندارد الزامی است :
2-1- استاندارد ملی ایران شماره 916، پلاستیک – اندازه گیری مقدار کلر در پلیمرها و کوپلیمرهای وینیل کلراید
2-2- استاندارد ملی ایران شماره 1692، سیمان های هیدرولیکی – روش های آزمون شیمیایی – اندازه گیری عناصر اصلی
2-3- استاندارد ملی ایران شماره 2646، فرآورده های شیمیایی مایع مورد مصرف در صنعت – روش اندازه گیری دانسیته در 20 درجه سانتیگراد
2-4- استاندارد ملی ایران شماره 2- 2930، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 2: افزودنی های بتن – ویژگی ها 
2-5- استاندارد ملی ایران شماره 3- 2930، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 3: افزودنی های ملات بنایی – ویژگی ها
2-6- استاندارد ملی ایران شماره 4- 2930، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 4: افزودنی های دوغاب تاندون های پیش تنیده – ویژگی ها
2-7- استاندارد ملی ایران شماره 5- 2930، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 5: افزودنی های بتن پاششی – ویژگی ها
2-8- استاندارد ملی ایران شماره 18- 3178، زاینده ها – روش اندازه گیری PH محلول های آبی – روش پتانسیومتری
2-9- استاندارد ملی ایران شماره 6- 8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – طیف سنجی مادون قرمز – روش آزمون
2-10- استاندارد ملی ایران شماره 8- 8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – تعیین مقدار مواد خشک – روش آزمون
2-11- استاندارد ملی ایران شماره 10- 8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – تعیین مقدار کلراید محلول در آب – روش آزمون
2-12- استاندارد ملی ایران شماره 2- 12284، بتن– قسمت دوم: مشخصات مواد تشکیل دهنده، تولید و انتقال بتن
2-13- EN 480-12, Admixtures for concrete, mortar and grout – Test methods- Part 12: Determination of the alkali content of admixtures
2-14- EN 480-14, Admixtures for concrete, mortar and grout – Test methods- Part 14: Determination of the effect on corrosion susceptibility of reinforcing steel by potentiostatic electro-chemical test

✔ 3- اصطلاحات و تعاریف الزامات اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن

در این استاندارد اصطلاحات و تعاریف زیر به کار می رود:
3-1- الزامات مشترک
الزاماتی که به تمامی افزودنی های مورد اشاره در استانداردهای ملی 2-2930، 3-2930، 4-2930، 5-2930 اعمال می شود.
3-2- الزامات عمومی
الزاماتی که افزودنی را با اندازه گیری های فیزیکی و شیمیایی توصیف می کند و به تمامی افزودنی های مورد اشاره در استانداردهای ملی 2-2930، 3-2930، 4-2930، 5-2930 اعمال می شود.
3-3- الزامات اختصاصی 
الزامات شرح داده شده در استانداردهای ملی 2-2930، 3-2930، 4-2930، 5-2930 که عملکرد افزودنی را در مخلوط سیمانی توصیف می کند.
3-4- الزامات ویژه 
الزاماتی که به افزودنی های مورد اشاره در استانداردهای ملی 2-2930، 3-2930، 4-2930، 5-2930 در ارتباط با اثر آنها بر محیط یا هنگام استفاده برای کاربردهای مشخص اعمال می شود.

3-5- فهرست مصوب
فهرستی از اجزای به کار برده شده به عنوان ماده تشکیل دهنده ی افزودنی ها که برای استفاده بدون نیاز به آزمون بیشتر مرتبط با ویژگی بیان شده در فهرست، مورد پذیرش است.
یادآوری- فهرست های مصوب برای یک الزام تشریح شده در این استاندارد، اختصاصی هستند.
3-6- فهرست اظهار شده 
فهرستی از اجزای به کار برده شده به عنوان ماده تشکیل دهنده ی افزودنی ها که در ارتباط با ویژگی بیان شده در این فهرست، الزامی برای آزمون وجود ندارد، اما باید اظهار شود، زیرا مقررات و آیین نامه های ملی برای به کارگیری آنها در کاربری های خاص می تواند وجود داشته باشد.

✔ 4- الزامات عمومی اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن

تمامی افزودنی های مورد اشاره در استانداردهای ملی 2-2930، 3-2930، 4-2930، 5-2930 باید با الزامات جدول 1 منطبق باشند.

جدول 1- الزامات عمومی

الف- این مقادیر را باید تولید کننده مشخص کرده و به صورت اطلاعات فنی به مصرف کننده ارائه کند.
ب- اگر استاندارد 6-8117 مناسب نباشد، تولید کننده باید یک استاندارد روش آزمون جایگزین را مشخص کند.
پ- استاندارد 2646 روش مرجع است. روش دیگر ممکن است به کار برده شود در صورتی که بتواند نشان داده شود نتایجی مشابه با استاندارد 2646 را می دهد.
ت- اگر روش استاندارد 8-8117 مناسب نباشد، تولید کننده باید یک استاندارد روش آزمون جایگزین را مشخص کند.
ث- در صورتی که مقدار کلرید کمتر یا مساوی 10/0 درصد جرمی باشد، ممکن است افزودنی تحت عنوان «بدون کلرید» توصیف شود.
ج- اگر مقدار کلرین کل و کلرید محلول در آب اختلاف زیادی با هم نداشته باشند، توصیه می شود در آزمون های بعدی فقط کلرید محلول در آب تعیین شود.
چ- روش استاندارد 916 باید طبق موارد زیر اصلاح شود :
- افزایش اندازه ی نمونه به روش ب تا 1/0 گرم از افزودنی خشک؛
- استفاده از محلول های 01/0 نرمال نقره نیترات و آمونیوم تیوسیانات.
ح- مقدار سیلیسیم دی اکسید فقط زمانی الزامی است که سیلیس (جدول الف 1) به عنوان یک ماده ی تشکیل دهنده ی افزودنی بوده و مقدار آن نیز بیش از 5 درصد جرمی افزودنی باشد.
خ- این الزام به ماسه ی طبیعی اعمال نمی شود.

✔ 5- رفتار خوردگی افزودنی های بتن

5-1- آزمون و برچسب گذاری
برای افزودنی هایی که فقط از مواد فهرست مصوب الف-1 و فهرست اظهار شده الف-2 ساخته شده اند، هیچ آزمونی برای رفتار خوردگی لازم نیست.
افزودنی هایی که دارای هر نوع تشکیل دهنده ای به جز آنچه در فهرست مصوب الف-1 یا فهرست اظهار شده الف-2 آمده است باشند، باید طبق استاندارد EN 480-14 آزمون شوند و الزام بند 5-2 را برآورده کنند.
بر روی برچسب افزودنی هایی که دارای تشکیل دهنده هایی از فهرست اظهار شده الف-2 هستند باید نام آن تشکیل دهنده ها درج شود.
یادآوری- برای افزودنی های دارای کلرید و کلرین، الزامات ردیف های 7 و 8 جداول 1 اعمال می شود.
5-2- الزام آزمون
وقتی که طبق استاندارد EN 480-14 آزمون انجام شود چگالی جریان محاسبه شده ی هر کدام از سه مخلوط آزمایش در هر زمانی بین یک ساعت و 24 ساعت نباید بیش از A/cm2µ 10 باشد. علاوه بر آن، روند پیشروی منحنی چگالی جریان در برابر زمان، برای مخلوط کنترل و مخلوط آزمایش باید مشابه باشد.

✔ 6- الزامات ویژه اثر رفتار خوردگی افزودنی های بتن

یادآوری- الزامات ویژه برای بتن در تماس با آب آشامیدنی موضوعیت دارد که در حال تهیه است. الزامات افزودنی هایی که در بتن مورد مصرف در ارتباط با آب آشامیدنی به کار برده می شوند، زمانی که در دسترس قرار گرفت، به عنوان اصلاحیه به این استاندارد اضافه خواهد شد.

پیوست الف
الف-1 فهرست مصوب
فهرست تشکیل دهنده های مصوب شامل موارد زیر است:
استات ها (Acetates) 
آلکانول آمینه (Alkanolamine)
شبکه های آنیونی و کاتیونی (Anionic and cationic lattices)
آلومینات ها (Aluminates)
پودر آلومینیوم (Aluminium powder)
بنزوات ها (Benzoates)
بورات ها (Borates)
کربنات ها (Carbonates)
سیترات ها (Citrates)
سلولز و اترهای سلولز (Cellulose and cellulose ethers)
آمین های اتوکسیلات (Ethoxylated amines)
اسیدهای چرب و نمک ها/استرهای اسید چرب
پرکننده ها (سیمان و اجزای اصلی آن و مکمل های منطبق با بند 5-3 استاندارد ملی 2-12284)
فرمالدهید (Formaldehyde)
گلوکونات ها (Gluconates)
گلیکول ها و مشتقات (Glycols and derivatives)
هیدروکسیدها (Hydroxides)
هیدروکسی کربوکسیلیک اسیدها و نمک های هیدروکسی کربوکسیلیک اسید
(Hydroxycarboxilic acids and hydroxycarboxilic acid salts)
لاکتات ها (Lactates)
لیگنوسولفونات (Lignosulfonate)
مالیک اسید (Malic acid)
مالتودکسترین ها (Maltodextrins)
ملامین فرمالدهید سولفونات (Naphthalene formaldehyde sulfonate)، نمک های نفتالین سولفونیک اسید نیز گفته می شود.
فوسفونیک اسید و نمک های آن (Phosphonic acid and salts thereof)
فسفات ها (Phosphates)
پلی اکریلات (پلیمرهای اکریلیک استر) ((acrylic ester polymers) Poly acrylate) 
پلیمرهای پلی کربوکسیلات (poly carboxylate polymers)، پلی مرهای کربوکسیلیک اسید نیز گفته می شود.
پلی کربوکسیلات اترها (Poly carboxylate ethers)
پلی ساکاریدها (Poly saccharides)
پلی اترها (Poly ethers)
پلی وینیل ها و مشتقات آنها (Polyvinyls and their derivatives)
ساکارز (Sacchates)
نشاسته و نشاسته اتر (Starch and starch ether)
شکر (Sugar)
سولفات ها (Sulfates)
فعال کننده های سطح (Surfactants)
تارتارات ها (Tartarates)
آب شیشه (Waterglass)
یادآوری- اجزای آلی جزیی، برای مثال مواد جلوگیری کننده از فساد یا تغییر شکل دهنده ها ممکن است در مقادیر مشخص حداکثر 50/0 درصد جرم افزودنی به افزودنی های نهایی اضافه شود.

الف-2 فهرست اظهار شده
فهرست تشکیل دهنده های اظهار شده شامل موارد زیر است :
- فرمات ها (Formates)
- نیترات ها (Nitrates)
- نیتریت ها (Nitrites)
- سولفیدها (Sulfides)
- تیوسیانات ها (Thiocyanates)
یادآوری 1- ردیف 7 از جدول 1 را در ارتباط با اظهار کلرید محلول در آب ببینید.
یادآوری 2- حدود مقدار کلرید بتن و ملات در حضور فلزات مدفون در استانداردهای مرتبط با استفاده از افزودنی ها مطرح می شوند.
یادآوری 3- جایی که استفاده از اجزای موجود در فهرست اظهارشده تنظیم می شود، به طور معمول به استفاده در بتن پس کشیده مرتبط می شود.