بتن هبلکس

بتن اسفنجی اتکلاوی (Autoclaved Aerated Concrete یا AAC) که در ایران بیشتر با نام تجاری‌اش یعنی بتن هبلکس شناخته می‌شود، نوعی بتن متخلخل و سبک است که برای پایین آوردن وزن مرده‌ی ساختمان و سازه‌های بتنی از آن استفاده می‌شود. این نوع بتن با همان مواد اولیه‌ی بتن معمولی یعنی سیمان، سنگدانه و آب ساخته می‌شود؛ با این تفاوت که نوعی افزودنی به آن اضافه می‌شود که باعث هوازایی بیش از حد در آن شده و ۸۰ درصد بتن را به فضای خالی تبدیل می‌کند. هم چنین سیلیس از مهم‌ترین مواد اولیه تشکیل دهنده‌ی بتن هبلکس می‌باشد. معمولاً این نوع بتن در قالب‌های مختلفی همانند بلوک در کارخانه تولید می‌شود.

قابلیت استفاده از بتن هبلکس در دیوارها، کف‌پوش و بام ساختمان‌ها وجود دارد. وزن و چگالی پایین آن، کار با آن را آسان می‌کند و برش و شکل دادن به آن نیز به سادگی صورت می‌گیرد. از این نظر و از لحاظ طراحی، انعطاف‌پذیری زیادی را در اختیار مهندسان قرار می‌دهد. بتن هبلکس دوام بالایی دارد و مقاومت آن در برابر آب، پوسیدگی، قارچ، کپک و حشرات بسیار بالاست. بتن‌های اسفنجی در برابر حریق مقاومت فوق‌العاده‌ای دارند. بتن هبلکس در آزمایش‌ها ضد حریق نمره کامل دریافت کرده و در برابر آتش می‌تواند تا هشت ساعت مقاومت خود را حفظ کند. هم چنین تخلخل و سبک‌وزنی این نوع بتن که پایین بودن چگالی آن را به دنبال دارد، باعث می‌شود تا عملکرد بسیار خوبی در زمینه عایق کردن آلودگی‌های صوتی داشته باشد. در کنار عایق صوت، بتن هبلکس عایق حرارتی نیز هست. بنا بر این می‌توان گفت که استفاده از این نوع بتن در دیوارها و یا سقف ساختمان‌ها، می‌تواند چندین هدف مختلف را با هم برآورده کند.

با توجه به سبک وزن بودن این نوع بتن، اجرا و نصب آن به شدت تسهیل و تسریع می‌گردد. گزارش‌ها نشان داده است که اجرا و نصب بتن هبلکس در مقایسه با بتن معمولی و یا دیگر مصالح، سه برابر سریع‌تر است. در نتیجه‌ی این موضوع مزایای اقتصادی نیز برای پروژه‌های عمرانی به وجود می‌آید. چرا که کوتاه‌تر شدن زمان اجرای پروژه هزینه‌ی آن را پایین می‌آورد.

در کنار مزایای و فواید بی‌شمار بتن هبلکس، مانند تمامی مصالح دیگر معایبی نیز وجود دارد که البته انگشت‌شمار است و در برابر مزایای بی‌نهایتش کاملاً قابل چشم‌پوشی است. نخستین عیب آن این است که نمی‌توان از بتن هبلکس در دیوارهای برابر (یا به اصطلاح دیوار حمال) استفاده کرد. و اگر چنین عملی بخواهد صورت بگیرد، ضخامت دیوارها بایستی افزایش پیدا کند که مشخصاً باعث کاهش فضا و افزایش استفاده از مصالح می‌شود و به صرفه نیست. هم چنین بلوک‌های بتن هبلکس به دلیل تخلخل بالا، آب زیادی مصرف می‌کنند. هم چنین پس از نصب هم مکش آب بالایی دارند. البته خود بتن هبلکس در برابر آب مقاوم است، اما این مکش آب باعث می‌شود تا دیگر مصالح ساختمانی با آب تماس پیدا کنند و دچار آسیب دیدگی شوند.

به هر حال مزایای بی‌شمار بتن هبلکس انکار ناشدنی است و به همین دلیل استفاده از آن روز به روز در انواع و اقسام پروژه‌ها در حال افزایش است و هر روزه مهندسان بیشتری روی به استفاده از این نوع بتن می‌آورند.