آب بندی سازه ها

آب بندی

در ساخت سازه های هیدرولیکی و یا سازه های مرتبط با آبرفت ها، آب بندی و کنترل آبدهی یا نشت آب های زیرزمینی از اهمیت بالایی برخورد دار است. سد ها ، برخی تونل ها، پل ها و سایر پروژه های مرتبط با آب های زیرزمینی، در زمین های آبزا (تراوا) ساخته می شود. سطح آب‌های زیرزمینی در فصل‌های مرطوب بالا آمده و برعکس در فصل‌های خشک پائین می‌رود.بیشترین تخریب سد ها به دلیل نا کارامدی دیوار آب بند آن ها می باشد.از این رو اهمیت  آب بند بیشتر نمایان می گردد.

کاربرد آب بندی

• جلوگیری از نشت آب در سد سازی ، استخرها و مخازن
• سازه های زیر زمینی ( طبقات منفی ساختمان ها)
• ساخت اسکله ها
• حفاری تونل ها
• ساخت مترو
• حفاری معادن
• حفاری پی ساختمان ها
• احداث چاه های قائم

روش های کنترل نشت آب

جهت کاهش احتمال گسیختگی های ناشی از عملکرد آب زیرزمین و کنترل نیروهای ناشی از نشت آب روش های متنوعی  وجود دارد، این روش ها را می‌توان به سه دسته آب بندها و موانع ، سیستم های آبکشی ، زهکش ها  ، صافی ها (فیلترها) تقسیم نمود.زهکشی آب های زیر زمینی را به وسیله پمپاژ و پایین آوردن تراز آب زیرزمینی  کنترل و هدایت می کند.همچنین میتوان در پروژه های گود برداری تزار آب را به روشهای آبکشی چاه مرکزی و پمپاژ پایین آورد.رش دیگر ساماندهی و تغییر مسیر سفره های زیر زمینی مجاور سازه است.

آب بند ها

آب بند ها موانعی ضدآب هستند که بر سر راه آب های زیرزمینی قرار می گیرند تا از نفوذ رطوبت جلوگیری کنند.آب بند ها خود به سه دسته دیوار ها، آستر (پوشش) ها و تزریق تقسیم می شوند. آستر ها لایه های نفوذ ناپذیری از رس هستند که موجب افزایش مسیرافقی جریان آب های زیرزمینی و کاهش فشار و نشت آب و جلوگیری نشت آب از مخزن می شوند. روش بعدی تزریق دوغاب به سطح نفوذپذیر و سنگ هاست که موجب افزایش مقاومت خاک ، نشت و نفوذ آب می شود.دوغاب ها ترکیبی از سیمان ،خاک و افزودنی های بتن می باشند.کاربرد دوغاب های ماسه و سیمان برای حفره های بزرگ و شکستی هاست و دوغاب رس و سیمان پرتلند برای شکستی های کوچک و خاک های دانه درشت استفاده می شود.

دیوار آب بندی

روش دیگر آب بندی سازه ها، استفاده از انواع دیوار های آب بندی است. احداث جدارهای آب بند از جمله موثر ترین روش های آب بندی به خصوص در صنعت سدسازی است.دیوار آب بندی با کنترل آب پشت سدهای احداث شده بر روی بسترهای آبرفتی نفوذپذیر  امکان نفوذ ناپذیری سازه ها را فراهم می کند. دیوار آب بندی مناسب می بایست خصوصیات شکل پذیری بالا و نفوذ پذیری پایین  را دارا باشد. در دیوار های الاستیک مصالح نفوذ ناپذیر جایگزین مصالح نامناسب می شود.

انواع دیوار آب بندی

• دیوار خاکی متراکم شده
• دیوار های بتنی
• دیوار با شمع های صفحه‌ای
• دیوارهای گلی
• دیوار دیافراگمی
• دیوارهای یخی

در صورت استفاده از آب بند های بتنی، در وهله ی اول بتن باید خود آب بندی شده باشد.شکل پذیری و الاستیک بتن نیز بسیار مهم است.در ترکیب بتن هرچه نسبت آب به سیمان در طرح اختلاط بالاتر باشد شکل پذیری مناسب تری خواهیم داشتو نفوذ پذیری کاهش پیدا می کند. البته استفاده از نسبت بالای آب امکان بروز گسستگی در سنگدانه  نسبتهای بالای آب به سیمان بتن دچار جداشدگی سنگدانه از سیمان می شود. یکی از راهکار های رفع این مشکل استفاده از بنتونیت در ترکیب بتن است.در صورت لزوم می توان از افزودنی های بتن نیز استفاده کرد.در مرحله ی بعدی می توان از واتر استاپ ها برای درز گیری بهره برد.