استاندارد افزودنی های بتن چیست

نویسنده : کلینیک بتن ایران
تاریخ ثبت : 05 دی ، 1396

هر آنچه که باید درباره استاندارد افزودنی های بتن بدانید

استاندارد ها و مدارک فنی مورد استفاده برای کنترل افزودنی های فوق روان کننده بسیار شبیه استاندارد ها و مدارک فنی مواد افزودنی روان کننده هستند که در فصل دوم ، افزودنی های کاهنده آب به آنها اشاره گردید . فهرست تعدادی از این استاندارد ها به همراه خلاصه ملزومات پذیرش آنها در جدول 3-4 آورده شده است

استاندارد افزودنی های بتن _ کلینیک بتن ایران

✔ 1- هدف و دامنه کاربرد افزودنی های بتن

هدف از تدوین این استاندارد تعیین تعاریف و الزاماتی برای افزودنی های مورد مصرف در بتن است.
این استاندارد افزودنی های بتن ساده، بتن مسلح و بتن پیش تنیده که در بتن کارگاهی، بتن آماده و بتن پیش ساخته استفاده می شود را در بر می گیرد.
الزامات عملکردی در این استاندارد به افزودنی های مورد مصرف در بتن با روانی معمولی اعمال می شود. این الزامات ممکن است برای استاندارد افزودنی های بتن انتخابی برای انواع دیگری از بتن مانند بتن نیمه خشک و مخلوط های خاک نمناک قابل اعمال نباشند.
مقررات مبتنی بر کاربردهای افزودنی در تولید بتن، مانند الزامات راجع به ترکیب، اختلاط، جای دهی، عمل آوری و غیره بتن، بخشی از این استاندارد نیست.
با پیشرفت تکنولوژی بتن و با انتخاب دقیق و متناسب اجزای تشکیل دهنده آن می توان خصوصیات بتن را طوری تنظیم کرد و ملزومات ویژه ای که در پروژه های خاص مورد نیاز است را برآورده کننده بتون های جدید ساخت و ساز سریعتر سازه های لاغر تر پایایی بیشتر مقاومت نهایی بیشتر و دستیابی سریع تر به مقاومت نسبت به آنچه که در گذشته ممکن بود را امکان پذیر می کنند بتن های ساخته شده با تکنولوژی جدید می توانند در دو جهت عمودی و افقی در مسیرهای طولانی در حالی که خصوصیات خود را بکنیم و روانی خود را حفظ می کنند پمپ شوند.
بتن های نوین مانند بتن خود تراکم، بتن زیر آب و بتن با قابلیت پمپ شدن نسبت به تغییرات ویژگی های مصالح و نوسانات در طول تولید و بتن ریزی در مقایسه با بتن های معمولی حساس تر هستند محصولاتی که در کارگاه تولید می شوند به دلیل تغییرات روزانه در میزان رطوبت یا دانه بندی سنگدانه ها و یا تغییرات در ریز دانه های ماسه با مشکلاتی در تولید یکنواخت روبه رو هستند مواد قوام آور می توانند محصولی را ایجاد کنند که دارای ثبات بیشتری در برابر تغییرات میزان و مشخصات مواد تشکیل دهنده بتن و نوسان شرایط کارآگاهی می باشد. با استفاده از مقام آور کنترل کیفیت بتن آسان تر شده و کار با این نوبت اون در محیط کار آگاهی راحت تر است.
 این فصل به استفاده از مواد به قوام آورد و موارد کاربرد آن اختصاص یافته است در ادامه به توضیح ساختار شیمیایی عملکرد مواد قوام آور نحوه استفاده نحوه ارزیابی و موارد کاربرد آن پرداخت می شود.

استاندارد افزودنی های بتن _ کلینیک بتن ایران

 از جمله کاربرد مواد قوام آور می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 1 - بتن خود تراکم 2- بتن زیر آب 3- بتن پیش تنیده 4- تزریق گروت 5- پوشش تونل ها 6- c ( جهت فراهم آوردن سطح هموار و مسطح برای پای ماشین آلات) 7 - گروه تزریقی

استفاده از مواد قوام آور در ساخت بتن های فوق باعث می شود مخلوط بتن تازه با وجود داشتن مقدار روانی و اسلامپ بتن زیاد بیش از 180 میلی متر حداقل تمایل برای آب انداختگی را از خود نشان دهد به تنهایی که در ساخت آنها از مواد قوام آور استفاده می شده است  به اندازه کافی از زندگی دارد که بتوانند به طور محدود در معرض جریان آب قرار بگیرد دارای قابلیت حرکت در زیر آب باشد و بخش کمی از سیمان آن دچار شکستگی شود بنابراین استفاده از این نوع تون در بتن ریزی زیر آب آب شستگی و از دست رفتن سیمان کمتری همراه است.
به تنهایی که در طرح اختلاط شان از مواد قوام آور استفاده شده است اتصال خوبی را با آرماتور از خود نشان می دهد از جمله مسائل مطرح برای تیرهای بتنی با عمق زیاد اثر آرماتور فوقانی است آرماتور فوقانی به پدیده گفته می شود که در سازه های بتنی با عمق زیاد در اثر آب انداختگی بتن قدرت پیوند در آرماتورهای افقی که در بالای مقطع قرار گرفته اند کاهش میابد با استفاده از مواد قوام آور و فرمول بندی مناسب می توان اثر آرماتور فوقانی را به واسطه کاهش آب انداختگی و در نتیجه بهبود فصل مشترک بین آرماتور و بتن کاهش داد در شکل 7- 1 مشاهده می شود با استفاده از مواد قوام آور و افزایش درصد استفاده اثرات آرماتور فوقانی کاهش می یابد.

جدول کاربرد مواد قوام آور _ کلینیک بتن ایران

✔ 2- مراجع الزامی استاندارد افزودنی های بتن

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد ملی ایران به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزیی از این استاندارد ملی ایران محسوب می شود.
در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست. در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آنها ارجاع داده شده است، همواره آخرین تجدید نظر و اصلاحیه های بعدی آنها مورد نظر است.
استفاده از مراجع الزامی زیر برای این استاندارد الزامی است :
2-1- استاندارد ملی ایران شماره 1-2930، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 1: الزامات مشترک
2-2- استاندارد ملی ایران شماره 6-2930، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – قسمت 6 : نمونه برداری، کنترل و ارزیابی انطباق
2-3- استاندارد ملی ایران شماره 2-3203، بتن تازه، تعیین روانی به روش اسلامپ روش آزمون
2-4- استاندارد ملی ایران شماره 11-3203، آزمون بتن تازه – قسمت 11: بتن خود متراکم – آزمون دانه بندی با الک
2-5- استاندارد ملی ایران شماره 3206، تعیین مقاومت فشاری آزمون های بتن
2-6- استاندارد ملی ایران شماره 3520، تعیین هوای بتن
2-7- استاندارد ملی ایران شماره 8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – بتن و ملات شاهد
2-8- استاندارد ملی ایران شماره 2-8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – زمان گیرش
2-9- استاندارد ملی ایران شماره 4-8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – اندازه گیری آب انداختگی بتن – روش آزمون
2-10-  استاندارد ملی ایران شماره 5-8117، افزودنی های بتن، ملات و دوغاب – اندازه گیری جذب مویینه – روش آزمون
2-11- EN 480-11, Admixtures for concrete, mortar and grout – Test methods – Part 11: Determination of air void characteristics in hardened concrete
2-12- prEN 480-15, Admixtures for concrete, mortar and grout – Test methods – Part 15: Reference concrete and method for testing viscosity modifying admixtures
2-13- EN 12350-5, Testing fresh concrete – Part 5: Flow table test 
2-14- ASTM C666, Standard Test Method for Resistance of Concrete to Rapid Freezing and Thawing

استاندارد افزودنی های بتن _ کلینیک بتن ایران

✔ 3- اصطلاحات و تعاریف استاندارد افزودنی های بتن

در این استاندارد علاوه بر اصطلاحات و تعاریف به کاربرده شده در استاندارد ملی 1-2930 اصطلاحات و تعاریف زیر نیز به کار می رود :
3-1- تعاریف عمومی
3-1-1- عملکرد
قابلیت یک ماده افزودنی برای این که در کاربرد انتخابی آن بدون اثرات زیان آور، موثر باشد.
3-1-2- میزان مصرف منطبق
میزان مصرف ماده افزودنی، بر حسب درصد وزن سیمان، بیان شده توسط تولید کننده که الزامات این استاندارد را برآورده می کند. میزان مصرف منطبق در درون محدوده مصرف پیشنهادی قرار دارد.
3-1-3- محدوده مصرف پیشنهادی
مقادیر حدی مصرف، بر حسب درصد وزن سیمان، که تولید کننده بر مبنای تجربیات کارگاهی توصیه 
می کند.
یادآوری- استفاده از محدوده مصرف پیشنهادی، در انطباق داشتن با این استاندارد در کل محدوده، دلالت نمی کند. توصیه می شود آزمون های امتحانی با مصالحی که در کارگاه به کار برده می شود انجام شود تا محدوده ضروری که نتایج درخواستی را می دهد به دست آید.

3-1-4- حداکثر میزان مصرف پیشنهادی حد بالایی محدوده مصرف پیشنهادی می باشد.
3-1-5- بتن و ملات شاهد
بتن و ملاتی که طبق استاندارد ملی 8117 برای آزمون افزودنی ها به منظور انطباق با این استاندارد ساخته می شود.
3-1-6- ماده افزودنی چند منظوره
مواد افزودنی که بر روی چند خاصیت بتن تازه یا سخت شده اثر می گذارند و بیش از یکی از عملکردهای مشخص شده در بندهای 3-2-2 تا 3-2-9 را دارا می باشند.
3-1-7- عملکرد اصلی
یکی از عملکردهای ماده افزودنی چند منظوره که توسط تولید کننده به عنوان عملکرد اصلی مشخص شده است.
3-1-8- عملکرد فرعی
عملکردهای دیگر ماده افزودنی چند منظوره که علاوه بر عملکرد اصلی آن مشخص شده است.
3-2- تعاریف اختصاصی
3-2-1- مواد افزودنی بتن
موادی که در حین فرایند اختلاط بتن در مقادیر حداکثر پنج درصد وزن سیمان موجود در بتن، به منظور اصلاح خصوصیات بتن تازه و یا سخت شده به بتن اضافه می شود.
3-2-2- ماده افزودنی کاهنده آب / روان کننده
ماده افزودنی که بدون تغییر روانی، مقدار آب مخلوط بتن را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد یا بدون تغییر مقدار آب، اسلامپ یا جریان روانی را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می دهد، یا هر دو اثر را به طور همزمان ایجاد می کند.
3-2-4- ماده افزودنی نگهدارنده آب
ماده افزودنی که با کاهش آب انداختگی، میزان از دست دادن آب داخل بتن را کاهش می دهد.
3-2-5- ماده افزودنی حباب هواساز
ماده افزودنی که باعث ایجاد حباب های ریز و یکنواخت هوا در داخل بتن می شود که بعد از سخت شدن نیز باقی می مانند.
3-2-6- ماده افزودنی زودگیر کننده
ماده افزودنی که زمان گیرش بتن و آغاز تغییر حالت مخلوط بتن از خمیری به سخت را کاهش می دهد.
3-2-7- ماده افزودنی زود سخت کننده (تسریع کننده زمان سخت شدگی)
ماده افزودنی که یا بدون تاثیر روی زمان گیرش، روند کسب مقاومت اولیه ی بتن را تسریع می کند.
3-2-8- ماده افزودنی دیرگیر کننده
ماده افزودنی که زمان گیرش بتن و آغاز تغییر حالت مخلوط بتن از خمیری به سخت، را افزایش می دهد.
3-2-9- ماده افزودنی کاهنده میزان جذب آب
ماده افزودنی که جذب مویینگی بتن سخت شده را کاهش می دهد.
3-2-10- ماده افزودنی کاهنده آب / روان کننده / دیرگیر کننده
ماده افزودنی که مجموعه ای از اثرات کاهنده آب، روان کننده (عملکرد اصلی) و دیرگیر کننده 
(عملکرد فرعی) را ایجاد می کند.
3-2-11- ماده افزودنی فوق کاهنده آب / فوق روان کننده / دیرگیر کننده
ماده افزودنی که مجموعه ای از اثرات فوق کاهنده آب، فوق روان کننده (عملکرد اصلی) و دیرگیر کننده (عملکرد فرعی) را ایجاد می کند.
3-2-12- ماده افزودنی کاهنده آب / روان کننده / زودگیر کننده
ماده افزودنی که مجموعه ای از اثرات کاهنده آب / روان کننده (عملکرد اصلی) و زودگیر کننده 
(عملکرد فرعی) را ایجاد می کند.
3-2-13- ماده افزودنی اصلاح کننده ی گرانروی ماده افزودنی که جداشدگی بتن را از طریق بهبود پیوستگی محدود می کند.

✔ 4- الزامات افزودنی های بتن

4-1- الزامات عمومی
الزامات این استاندارد با فرض پخش شدن یکنواخت ماده افزودنی در بتن ارائه شده است؛ در مورد پخش شدن افزودنی های پودری با اثرات دیرگیر کننده بتن توجه ویژه ای باید بشود.

تمام افزودنی های تعریف شده در بندهای 3-2-2 تا 3-2-13 باید با بندهای 5،4 و 6 استاندارد ملی 1-2930 مطابقت داشته باشند.

استاندارد افزودنی های بتن _ کلینیک بتن ایران

4-2- الزامات اختصاصی
افزودنی های تعریف شده در بندهای 3-2-2 تا 3-2-13 باید با الزامات فهرست شده در جدول 1 مطابقت داشته باشند.
آزمون های ارزیابی انطباق باید بر روی هر دو حد پایین و بالای میزان مصرف منطبق اعلام شده توسط تولید کننده انجام شود.

جدول 1- الزامات عملکردی برای انواع اختصاصی افزودنی ها

بند اصطلاحات و تعاریف

نام افزودنی

الزامات عملکردی

3-2-2

ماده افزودنی کاهنده آب/ روان کننده

جدول 2

3-2-3

ماده افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده

جداول 3-1 و 3-2

3-2-4

ماده افزودنی نگهدارنده آب

جدول 4

3-2-5

ماده افزودنی حباب هواساز

جدول 5

3-2-6

ماده افزودنی زودگیر کننده

جدول 6

3-2-7

ماده افزودنی زود سخت کننده (تسریع کننده زمان سخت شدگی)

جدول 7

3-2-8

ماده افزودنی دیرگیر کننده

جدول 8

3-2-9

ماده افزودنی کاهنده میزان جذب آب

جدول 9

3-2-10

ماده افزودنی کاهنده آب/ روان کننده/ دیرگیر کننده

جدول 10

3-2-11

ماده افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده

جدول 11-1 و 11-2

3-2-12

ماده افزودنی کاهنده آب/ روان کننده/ زودگیر کننده

جدول 12

3-2-13

ماده افزودنی اصلاح کننده ی گرانروی

جدول 13

در صورتی که بیان مقادیر توسط تولیدکننده الزامی است، این مقادیر باید به صورت مکتوب و بر مبنای درخواست آماده شده باشد.

جدول 2- الزامات اختصاصی مواد افزودنی کاهنده آب/ روان کننده (با روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

کاهش آب

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی 2-3203 یا جریان: EN12350-5

میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از پنج درصد در مقایسه با آب مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی 3206

مقاومت فشاری 7 روزه و 28 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 110 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 3-1- الزامات اختصاصی مواد افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده (با روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

کاهش آب

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی 2-3203 یا جریان: EN12350-5

میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 12 درصد در مقایسه با آب مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی 3206

مقاومت فشاری یک روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 140 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
مقاومت فشاری 28 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 115 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 3-2- الزامات اختصاصی مواد افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده (در نسبت آب به سیمان برابر)الف

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

افزایش روانی

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی 2-3203 یا جریان: EN12350-5

میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از پنج درصد در مقایسه با آب مخلوط کنترل باشد.

2

روانی تاخیری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی 3206

مقاومت فشاری 7 روزه و 28 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 110 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

4

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد IV
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد  حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

الف- مقدار مصرف منطبق برای افزودنی های مورد استفاده به منظور انطباق با جدول 3-2 الزاما نباید با مقدار به کار رفته برای انطباق با جدول 3-1 یکسان باشد.

جدول 4- الزامات اختصاصی برای مواد افزودنی نگهدارنده آب (با روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

آب انداختگی

بتن شاهد II
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی
4-8117

آب انداختگی مخلوط آزمایشی نباید بیشتر از 50 درصد آب انداختگی مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد II
استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 80 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد II
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

  

جدول 5- الزامات اختصاصی مواد افزودنی حباب هواساز (در روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات الف

1

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد III
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی باید حداقل 5/2 درصد حجمی بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل کل باشد.
مقدار کل هوا: %4 تا %6 حجمی

2

تخلخل (میزان هوای) خواسته در بتن سخت شده

بتن شاهد III
استاندارد ملی 8117

استااندارد
EN 480-11ب

ضریب فاصله در بتن آزمایشی نباید بیشتر از میلی متر 200/0 باشد.پ

3

مقاومت فشاری

بتن شاهد III
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 75 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

الف- تمامی الزامات به مخلوط آزمایشی مشابه اعمال می شود.
ب- استاندارد EN 480-11 روش مرجع است. روش های دیگر تعیین کننده ی ضریب فاصله (برای مثال: روش شمارش نقطه ای اصلاح شده) ممکن است به کار برده شود در صورتی که بتواند نتایجی مشابه با روش استاندارد EN 480-11 را بدهد.
پ- آزمون یخ زدن و آب شدن طبق استاندارد ASTM C666 نیز می تواند به کار برده شود.

جدول 6- الزامات اختصاصی مواد افزودنی زودگیر کننده (با روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

زمان گیرش اولیه

ملات استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 2-8117

زمان گیرش اولیه ی مخلوط آزمایشی در دمای 20 درجه سلسیوس نباید کمتر از 30 دقیقه باشد.
زمان گیرش اولیه ی مخلوط آزمایشی در دمای پنج درجه سلسیوس نباید بیشتر از 60 درصد زمان گیرش اولیه ی مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 80 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
مقاومت فشاری 90 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

میزان هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 7- الزامات اختصاصی مواد افزودنی زود سخت کننده (در روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

در c˚20 و 24 ساعت :
مقاومت فشاری مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 120 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
در c˚20 و 28 روز :
مقاومت فشاری مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 90 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
در C˚5 و 48 ساعت :
مقاومت فشاری مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 130 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

2

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی
می تواند بیش از آنکه تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 8- الزامات اختصاصی مواد افزودنی دیرگیر کننده (در روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

زمان گیرش

ملات شاهد
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 2-8117

زمان گیرش اولیه:
مخلوط آزمایشی باید حداقل 90 دقیقه بیشتر از زمان گیرش اولیه مخلوط کنترل باشد.
زمان گیرش نهایی:
مخلوط آزمایشی باید حداکثر 360 دقیقه بیشتر از زمان گیرش نهایی مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی 3206

مقاومت فشاری 7 روزه:
مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 80 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
مقاومت فشاری 28 روزه:
مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 90 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی
می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 9- الزامات اختصاصی مواد افزودنی کاهنده میزان جذب آب(با روانی یا نسبت آب به سیمان برابر)الف

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

جذب مویینه

ملات شاهد
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 5-8117

آزمون بعد از 7 روز عمل آوری و برای مدت 7 روز انجام شود:
جذب مویینه مخلوط آزمایشی نباید بیشتر از 50 درصد وزنی جذب مویینه مخلوط کنترل باشد.
آزمون بعد از 90 روز عمل آوری و برای مدت 28 روز انجام شود:
جذب مویینه مخلوط آزمایشی نباید بیشتر از 60 درصد وزنی جذب مویینه مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از
85 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر پنج درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 10- الزامات اختصاصی ماده افزودنی کاهنده آب/ روان کننده/ دیرگیر کننده (در روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 100 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

2

زمان گیرش

ملات استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 2-8117

زمان گیرش اولیه:
مخلوط آزمایشی باید حداقل 90 دقیقه بیشتر از زمان گیرش اولیه مخلوط کنترل باشد.
زمان گیرش نهایی:
مخلوط آزمایشی باید حداکثر 360 دقیقه بیشتر از زمان گیرش نهایی مخلوط کنترل باشد.

3

کاهش آب

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی
 2-3203 یا جریان : استاندارد EN12350-5

میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از پنج درصد در مقایسه با آب مخلوط کنترل باشد.

4

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی
می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 11-1 الزامات اختصاصی مواد افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ گیر کننده (در روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 7 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 100 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.
مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 115 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

2

زمان گیرش

ملات استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 2-8117

زمان گیرش اولیه:
مخلوط آزمایشی باید حداقل 90 دقیقه بیشتر از زمان گیرش اولیه مخلوط کنترل باشد.
زمان گیرش نهایی:
مخلوط آزمایشی باید حداکثر 360 دقیقه بیشتر از زمان گیرش نهایی مخلوط کنترل باشد.

3

کاهش آب

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی 2-3203 یا جریان : استاندارد EN12350-5

میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 12 درصد در مقایسه با آب مخلوط کنترل باشد.

4

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی
می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 11-2- الزامات اختصاصی مواد افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده

(در نسبت آب به سیمان برابر)الف

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

روانی تاخیری

بتن شاهد IV
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی
 2-3203 یا جریان : استاندارد
 
EN12350-5

60 دقیقه پس از اختلاط، روانی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از روانی اولیه مخلوط کنترل باشد..

2

مقاومت فشاری

بتن شاهد IV
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه ی مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 90 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد IV
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

الف- مقدار مصرف منطبق برای افزودنی های مورد استفاده به منظور انطباق با جدول 11-2 الزامات نباید با مقدار به کار رفته برای انطباق با جدول 11-1 یکسان باشد.

جدول 12- الزامات اختصاصی مواد افزودنی کاهنده آب/ روان کننده/ زودگیر کننده (در روانی برابر)

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

مقاومت فشاری

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 100 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

2

زمان گیرش اولیه

ملات استاندارد ملی 8117

اسنادارد ملی
 2-8117

در 20 درجه سلسیوس:
زمان گیرش اولیه ی مخلوط آزمایشی باید حداقل 30 دقیقه باشد.
در 5 درجه سلسیوس:
زمان گیرش اولیه ی مخلوط آزمایشی باید حداکثر 60 درصد مخلوط کنترل باشد.

3

کاهش آب

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

اسلامپ: استاندارد ملی 2-3203 یا جریان : استاندارد EN12350-5

میزان کاهش آب مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 5 درصد در مقایسه با آب مخلوط کنترل باشد.

4

مقدار هوای بتن تازه

بتن شاهد I
استاندارد ملی 8117

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولیدکننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

جدول 13- الزامات اختصاصی مواد افزودنی اصلاح کننده ی گرانروی

ردیف

خواص

بتن شاهد

روش آزمون

الزامات

1

جدایش جزیی (SR)

استاندارد prEN480-15

استاندارد ملی
 11-3203

SR مخلوط کنترل حداقل 15 درصد و حداکثر 30 درصد باشد.
SR مخلوط آزمایشی حداکثر 70 درصد مقدار به دست آمده از مخلوط کنترل باشد.

2

مقاومت فشاری

استاندارد prEN480-15

استاندارد ملی 3206

مقاومت فشاری 28 روزه مخلوط آزمایشی نباید کمتر از 80 درصد مقاومت فشاری مخلوط کنترل باشد.

3

مقدار هوای بتن تازه

استاندارد prEN480-15

استاندارد ملی 3520

مقدار هوای مخلوط آزمایشی حداکثر دو درصد حجمی می تواند بیش از مقدار هوای مخلوط کنترل باشد، مگر آنکه تولید کننده مقدار دیگری را مشخص کرده باشد.

4-3- انتشار مواد خطرناک
در مورد مقدار انتشار مواد خطرناک ناشی از اجزای بتن سخت شده که برای سلامتی، بهداشت و محیط خطرناک هستند احتیاط های لازم به عمل آید.
یادآوری- در نبود الزامات ویژه در موادی که برای سلامتی، بهداشت و محیط خطرناک هستند، پیوست ب را ببینید.

✔ 5- نمونه برداری در استاندارد افزودنی های بتن

الزامات نمونه برداری در استاندارد ملی 6-2930 آورده شده است.

✔ 6- کنترل انطباق در استاندارد افزودنی های بتن

الزامات کنترل انطباق در استاندارد ملی 6-2930 آورده شده است. تواتر آزمون های کنترل تولید کارخانه ای در پیوست الف داده شده است.
برای کنترل تولید کارخانه ای، سیمان مرجع مورد نیاز طبق استاندارد ملی 8117 ممکن است در شرایط زیر با سیمان دیگری جایگزین شود:
- سیمان جایگزین به طور موازی با سیمان مرجع برای آزمون های اولیه ی نوع با افزودنی مشابه طبق استاندارد ملی 8117 آزمون شده باشد.
- انطباق نوع افزودنی مورد آزمون با جدول مناسب الزامات این استاندارد در هر دو حالت استفاده از سیمان مرجع استاندارد ملی 8117 و سیمان جایگزین نشان داده شده باشد.

✔ 7- ارزیابی انطباق در استاندارد افزودنی های بتن

ارزیابی انطباق باید طبق استاندارد ملی 6-2930 انجام شود.

✔ 8- نشانه گذاری افزودنی های بتن

نشانه گذاری افزودنی های بتن باید مشتمل بر الزامات بندهای 8-1، 8-2 و 8-3 باشد.
یادآوری- نشانه گذاری می تواند علاوه بر زبان فارسی، به زبان های دیگر نیز انجام شود.
8-1- کلیات
وقتی که افزودنی های بتن در ظروف عرضه می شوند، نشانه گذاری بر روی ظروف باید به طور واضح همراه با اطلاعات مرتبط، انجم شود.
هنگامی که این مواد به صورت فله در محل تحویل، عرضه می شوند اطلاعات مشابه باید به صورت مکتوب در زمان تحویل ارائه شود.
8-2- معرفی افزودنی ها
افزودنی های بتن باید با اطلاعات زیر مشخص شوند :
8-2-1- نام یا نشان تجاری تولید کننده؛
8-2-2- نوع ماده افزودنی؛
8-2-3- شناسه ماده افزودنی، برای تشخیص نوع ماده افزودنی، که شامل شماره این استاندارد ملی 
(2-2930) و شماره جدول الزمات اختصاصی آن ماده افزودنی می باشد. اگر الزامات اختصاصی در دو جدول داده شده باشد، شماره هر دو جدول باید آورده شود.
مثال- شناسه افزودنی بتن فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده : (2-1، 3-3:2-2930 ISIRI) می باشد.
8-2-4- درج نشان استاندارد و کد ده رقمی پروانه کاربرد علامت استاندارد، در صورت دارا بودن پروانه کاربرد علامت استاندارد ایران.
8-3- اطلاعات تکمیلی
8-3-1- شماره پیمانه؛
8-3-2- خلاصه ای از الزامات نگهداری، شامل تمامی الزامات ویزه مرتبط با عمر نگهداری که باید به طور واضح درج شود، برای مثال: این افزودنی نباید بعد از «تاریخ مقرر» منطبق با استاندارد در نظر گرفته شود؛
8-3-3- دستورالعمل هایی برای یکنواخت سازی قبل از مصرف، در صورت نیاز؛
8-3-4- دستورالعمل هایی برای استفاده و هرگونه اقدام احتیاطی، ایمنی، ضروری، برای مثال: سوزاننده، سمی یا خورنده؛
8-3-5- میزان مصرف منطبق و محدوده ی مصرف پیشنهادی تولید کننده.

جدول الف 1- حداقل تواتر آزمون ها برای کنترل تولید کارخانه ای

استاندارد افزودنی های بتن _ کلینیک بتن ایراناستاندارد افزودنی های بتن _ کلینیک بتن ایران

 

اعداد درج شده در این جدول، حداقل تعداد آزمون ها در سال و پخش شده براساس تولید است؛ اگر دفعات تولید کمتر است، تمامی بهرها باید آزمون شود.
A: متوسط تعداد آزمون ها برای هر 500 تن تولید یکبار و حداقل دوبار در سال است.
B: به طور متوسط برای هر پیمانه یکبار آزمون انجام شود.
الف- برای کنترل تولید کارخانه ای، ماده افزودنی فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده ممکن است آزمون در حالت کاهش آب یا افزایش روانی انجام شود.
ب- برای کنترل تولید کارخانه ای، ماده افزودنی زودگیر کننده و ماده افزودنی کاهنده جذب آب، آزمون 90 روزه ممکن است انجام نشود.
پ- برای کنترل تولید کارخانه ای چگالی و مقدار مواد خشک، روش های آزمون دیگری غیر از روش های درج شده در جدول 1 استاندارد ملی 1-2930 ممکن است به کار برده شود، در صورتی که یک همبستگی بین روش به کار رفته و روش مشخص شده اثبات شده باشد.
ت- اگر مقدار کلر کل با مقدار کلرید تفاوت قابل ملاحظه ای داشته باشد، این تعداد آزمون ها باید انجام شود.
یادآوری- نیاز نیست که ترتیب موثر (آنالیز مادون قرمز) در برنامه کنترل تولید کارخانه ای باشد. این مورد در آزمون اولیه ی نوع قرار دارد. 

✔ مقرراتی برای نشان گذاری افزودنی های بتن

ب-1 فهرست بندهای آزمون مندرج در این استاندارد برای انواع افزودنی های بتن
انطباق با این استاندارد، سازگاری مشخصه های افزودنی های بتن درباره کاربردهای مورد نظر را استنباط می کند.
هشدار- دیگر الزامات و بخشنامه های ضروری، که بر سازگاری برای کاربردهای انتخابی اثر نمی گذارند، خارج از دامنه این استاندارد می تواند، قابل کاربرد باشد.
یادآوری 1- علاوه بر هر یک از بندهای مشخص مربوط به مواد خطرناک موجود در این استاندارد، ممکن است الزامات دیگری برای محصولات خارج از دامنه ی کاری شان کاربرد داشته باشد (برای نمونه، مقررات حمل و نقل کالاها، قوانین ملی، آیین نامه ها و مقررات اداری)، به منظور برآورده ساختن مقررات مذکور، این الزامات نیز در هر زمان و هر جایی که کاربرد دارند، لازم است که برآورده شوند.

یادآوری 2- پایگاه داده های اطلاعاتی مقررات اروپایی، درباره مواد خطرناک در پایگاه اینترنتی EUROPA به نشانی (http://ec.europa.eu/enterprise/construction/cpd-ds) در دسترس است.

این پیوست شرایط افزودنی های بتن برای مصارف اشاره شده در جدول ب1 را برقرار ساخته و بندهای مرتبط قابل اجرا را نشان می دهد. 

جدول ب1- دامنه و بندهای مرتبط این استاندارد

فرآورده: افزودنی بتن
کاربردهای انتخابی:برای استفاده در بتن به عنوان : ماده افزودنی کاهنده آب/ روان کننده؛ فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده؛ نگهدارنده آب؛ حباب هواساز؛ زودگیر کننده؛ زود سخت کننده (تسریع کننده زمان سخت شدگی)؛ دیرگیر کننده؛ کاهنده میزان جذب آب؛ کاهنده آب/ روان کننده/ دیرگیر کننده؛ فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده؛ کاهنده آب/ روان کننده/ زودگیر کننده؛ اصلاح کننده ی گرانروی. 

مشخصه های ضروری بندهای الزامات این استاندارد توضیحات
مقدار یون کلرید بند 4-1 و ردیف 8 جدول 1
استاندارد ملی 1-2930
به تمامی افزودنی های تحت پوشش این استاندارد اعمال می شود. الزامات برای حد بالایی یا بیش ترین مقدار اظهار شده است.
مقدار قلیایی بند 4-1 و ردیف 9 جدول 1
استاندارد ملی 1-2930
به تمامی افزودنی های تحت پوشش این استاندارد اعمال می شود. الزامات شامل حد بالایی یا بیش ترین مقدار اظهار شده است.
رفتار خوردگی بند 4-1 و ردیف 10 جدول 1
استاندارد ملی 1-2930
به تمامی افزودنی ها اعمال می شود.
الزامات با اطلاعاتی در مورد:
- تشکیل دهنده های پذیرفته شده؛
- تشکیل دهنده های اظهار شده؛ یا، هنگامی که آزمون شود، یک حد بالا و مقایسه با یک مقدار کنترلی است.
مقاومت فشاری بند 4-2 و جدول های 2 (ردیف 2)، 3-1 (ردیف 2)، 3-2 (ردیف 3)، 4 (ردیف 2)، 5 (ردیف 3)، 6 (ردیف 2)، 7 (ردیف 1)، 8 (ردیف 2)، 9 (ردیف 2)، 10 (ردیف 1)، 1 (ردیف 4)، 11-2 (ردیف 3)، 12 (ردیف 1) و 13 (ردیف 2) به تمامی افزودنی های تحت پوشش این استاندارد اعمال می شود. الزامات شامل حدود بالایی در مخلوط آزمون (با افزودنی) است.
مقدار هوا
(هوای خواسته شده)
بند 4-2 و جدول 5 (ردیف 1) به تمامی افزودنی های تحت پوشش این استاندارد اعمال می شود. الزامات شامل حدود بالایی در مخلوط آزمون (با افزودنی) است.
کاهش آب بند 4-2 و جدول های 2 (ردیف 1)، 3-1 (ردیف 1)، 10 (ردیف 3)، 11-1 (ردیف 3) و 12 (ردیف 3) فقط به افزودنی های زیر اعمال می شود :
کاهنده آب/ روان کننده؛ فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده؛ فوق کاهنده آب/ روان کننده/ دیرگیر کننده؛ فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده؛ کاهنده آب/ روان کننده/ زودگیر کننده
الزامات شامل یک حد پایینی در مخلوط آزمون (با افزودنی) است.
آب انداختگی بند 4-2 و جدول 4 (ردیف 1) فقط به افزودنی های نگه دارنده ی آب اعمال می شود. الزامات شامل یک حد بالایی در مخلوط آزمون (با افزودنی) است.
زمان گیرش بند 4-2 و جدول های 6 (ردیف 1)، 8 (ردیف 1)، 10 (ردیف 2)، 11-1 (ردیف 2) و 12 (ردیف 2) فقط به افزودنی های زیر اعمال می شود :
- زودگیر کننده؛
- دیرگیر کننده؛
- کاهنده آب/ روان کننده/ دیرگیر کننده؛
- فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده؛
- کاهنده آب/ روان کننده/ زودگیر کننده.
الزامات شامل یک حد پایینی و حد بالایی در مخلوط آزمون
(با افزودنی) است.
زمان سخت شدن/ رشد مقاومت بند 4-2 و جدول های 6 (ردیف 2)، 7 (ردیف 1)، 8 (ردیف 2)، 10 (ردیف 1)، و 11-1 (ردیف 1) فقط به افزودنی های زیر اعمال می شود :
- زودگیر کننده؛
- زود سخت کننده؛
- دیرگیر کننده؛
- کاهنده آب/ روان کننده/ دیرگیر کننده؛
- فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده؛
الزامات شامل یک حد پایینی و حد بالایی در مخلوط آزمون
(با افزودنی) است.
جذب مویینه بند 4-2 و جدول 9 (ردیف 1) فقط به افزودنی کاهنده میزان جذب آب اعمال می شود. الزامات شامل یک حد بالایی در مخلوط آزمون (با افزودنی) است.
روانی بند 4-2 و جدول های 3-2 (ردیف های 1 و2) و 11-2 (ردیف 1) فقط به افزودنی های زیر اعمال می شود:
- فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده؛
- فوق کاهنده آب/ فوق روان کننده/ دیرگیر کننده.
الزامات شامل یک حد پایینی در مخلوط آزمون (با افزودنی) است.
مواد خطرناک بند 4-3 و این پیوست به تمامی افزودنی های تحت پوشش این استاندارد اعمال می شود. الزامات به مقررات محل استفاده بستگی دارد.
دوام ــ دوام به ترکیب بتن بستگی دارد.
جدایش جزیی بند 4-2 و جدول 13 (ردیف 1) فقط به افزودنی بهبود دهنده ی پیوند اعمال می شود. الزامات شامل پایین ترین سطح بهبود در مخلوط آزمون (با افزودنی) نسبت به مخلوط کنترل است.
 

ب- 2 تخصیص وظایف ارزیابی انطباق افزودنی های بتن

ارزیابی انطباق افزودنی های بتن باید طبق رویه های ارزیابی انطباق مشخص شده در جدول ب2 و سایر رویه های مرتبط انجام شود.

جدول ب 2- تخصیص وظایف ارزیابی انطباق

وظایف مفاد بندهای قابل اعمال
وظایف
تولید کننده
کنترل تولید کارخانه پارامترهای مربوط به تمامی مشخصه های مرتبط مندرج در جدول های الف 1 و ب 1 بند 6 این استاندارد و بند 5-4 استاندارد ملی 6-2930
آزمون نوع اولیه تمامی مشخصه های مرتبط مندرج در جدول های الف 1 و ب1 بند 5-3 استاندارد ملی 6-2930
آزمون نمونه های برداشته شده در کارخانه تمامی مشخصه های مرتبط مندرج در جدول های الف 1 و ب1 بند 4 استاندارد ملی
 6-2930
وظایف سازمان
صدور
گواهی
گواهی
کنترل
تولید
کارخانه
برمبنای
بازرسی اولیه از کارخانه و کنترل تولید کارخانه پارامترهای مربوط به تمامی مشخصه های مرتبط مندرج در جدول های الف1 و ب1 بند 5-5 استاندارد ملی 6-2930
نظارت، ارزیابی و تایید مستمر کنترل تولید کارخانه پارامترهای مربوط به تمامی مشخصه های مرتبط مندرج در جدول های الف1 و ب1 بند 6 این استاندارد و بندهای 5-4 و 5-5
استاندارد ملی 6-2930

6LejitwhAAAAANvn8APaMURvuVWIRBhNqoFP0e9r