رنگ ضد حریق

ایجاد حریق و رسیدن حرارت به سازه، خصوصاً ستون‌های اصلی، می‌تواند باعث از دست رفتن مقاومت اولیه‌ی آن‌ها و در نتیجه از هم گسیختگی و در نهایت هم فروریختن ساختمان شود. برای جلوگیری از وقوع چنین رویدادی، از مواد خاص ضد حریق استفاده می‌کنند که یکی از این نوع مواد، رنگ ضد حریق یا رنگ منبسط‌ شونده‌ی ضد حریق می‌باشد.

جنس رنگ ضد حریق (Paint Intumescent) معمولاً از مواد آلی بوده و دارای ضخامت چند میکرون هستند. پوشش رنگ منبسط‌شونده ضد حریق علی‌رغم ضخامت بسیارکم اولیه، در صورت وقوع آتش سوزی و ایجاد حرارت، با انبساط و ایجاد یک لایه با ضخامت بسیار بیش‌تر از ضخامت اولیه، سطح زیرین خود را در برابر آتش و حرارت محافظت می‌کنند. پوشش رنگ منبسط‌شونده ضد حریق عمدتاً بر روی مصالح قابل اشتعال استفاده می‌شوند تا زمان اشتعال سطح محافظت شده را به تأخیر انداخته و یا از پیش‌روی سطحی شعله جلوگیری کنند. برای این منظور لازم است یک توده متخلخل جامد از رنگ ضدحریق منبسط‌شونده شکل گیرد. لازمه این اتفاق این است که در مرحله‌ی اول، یک ماده شیمیایی بر اثر سوختن، ماده‌ی جامدی از خود برجا بگذارد. ماده‌ی جامد باقی از رنگ منبسط‌ شونده از نوع کربن می‌باشد. برای این منظور نیاز است تا حداقل سه ماده دیگر وجود داشته باشند که یکی دارای محتوای کربن بالا و دومی دارای عامل اسیدی که بتواند با ماده اولیه در دمای مناسب وارد واکنش شده و واکنش را به جای احتراق به سمت تشکیل کربن سوق دهد. سومین ماده نیز، ماده تولید گاز است تا در دمای مناسب با آزاد کردن بخار و گاز باعث ایجاد ساختار اسفنجی در باقی مانده جامد گردد این نحوه‌ی عمل رنگ منبسط‌شونده ضد حریق است. معمولاً چهار نوع ترکیب مختلف در رنگ ضد حریق منبسط‌شونده مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از: ترکیب پلی‌هیدریک جهت تولید‌کربن در حین حریق، عامل آب‌زدا، عامل اسفنجی‌کننده یا تولید گاز و رزین که عامل چسباننده رنگ است. این رنگ‌ ضد حریق‌ در ضخامت حداکثر 5 میلی‌متر اجرا شده و می‌توانند سازه فولادی یا بتنی را تا 2 ساعت در برابر حریق محافظت نمایند. رنگ منبسط‌ شونده ضد حریق زمانی‌که در معرض آتش قرار می‌گیرند، به دلیل وقوع یک سری واکنش‌های شیمیایی، گازهای خنک‌ کننده‌‌ای آزاد نموده، ازدیاد حجم داده و با حریق مقابله می‌نمایند و در ضمن رنگ ضد حریق منبسط‌شونده یک لایه عایق ذغالی جهت عایق‌ سازی تولید می‌کنند که ضخامت آن حتی تا 20 برابر مقدار اولیه رنگ می‌باشد. به جای رنگ منبسط‌شونده ضد حریق مورد استفاده فوم پف کرده حاوی میلیون‌ها سلول کوچک مقاوم در برابر حریق قرار می گیرد. این فوم ضد حریق که از رنگ‌های ضد حریق منبسط‌شونده حاصل شده است به عنوان عایق، تماس شعله یا آتش را با سطح به تعویق انداخته و به عنوان یک مانع تاخیر انداز از داغ شدن سریع و احتراق سطح زیرین جلوگیری به عمل می‌آورند. رنگ ضد حریق منبسط‌ شونده که حالا به فوم عایق تبدیل شده تا حدود دو ساعت از رسیدن حرارت به سطح زیرین جلوگیری می‌نماید و‌گسترش شعله را به تاخیر می‌اندازد تا آتش‌نشانان در این بین فرصت مهار آتش را داشته باشند.

به طور کلی می‌توان گفت که مواد ضد حریق صرفاً زمان رسیدن آتش به سازه‌ی اصلی را به تأخیر می‌اندازند و نمی‌توانند نهایتاً از وقوع آن جلوگیری کنند، مگر آن که آتش زودتر از آن مهار شود.